Kudowa – Zdrój należy do najstarszych uzdrowisk w Polsce i Europie.
Miejscowość ta po
raz pierwszy wzmiankowana jest w roku 1477 w dokumencie Henryka
Starszego, syna króla czeskiego, Jerzego z Podiebradu. Początkowa
nazwa wioski brzmiała Lipolitov. W połowie XVI wieku nazwa uległa
zmianie na Chudoba, później Kudoba i od 1945 roku na Kudowa – Zdrój.
Najstarsza dzielnicą Kudowy jest Czermna, istniejąca już w XVI
wieku. Pierwsza wzmianka o źródłach mineralnych pochodzi z 1580
roku, a informacje o uzdrowisku znajdziemy w kronice Ludwika z
Nachodu pod nazwą Cermenske Lazne. W 1625 roku
( a może już w 1621 roku ) zostaje wydana drukiem praca kłodzkiego
duchownego protestanckiego, G. Aeluriusa „ Glaciographia”, w której
pisze on, że wody kudowskie
były uważane z dobre w smaku, zdrowe i „przedkładane na wino”.
Pierwszym znanym właścicielem uzdrowiska był
naczelny dowódca wojsk cesarskich
z okresu wojny trzydziestoletniej (1618 – 1648), Albrecht von
Wallenstein (1583 – 1634),
a po nim jego szwagier hrabia hr. A. E. Terzky z Nachodu. Urządzenia
do kąpieli leczniczych, wykonane z drewna, znane były od około 1630
roku. Naukowego opisu wód Kudowy dokonał doktor Kremer w pracy
naukowej z 1694 roku.
W XVIII wieku wody kudowskie były wysyłane do
Berlina. W 1777 roku wrocławska oficyna
„Kornów” wydała w języku polskim przewodnik po śląskich uzdrowiskach,
między innymi
po Kudowie i Dusznikach, autorstwa Daniela Vogla.
W końcu XVIII wieku obmurowano źródła i osuszono
teren dzisiejszego parku. W 1783
roku uzdrowisko przeszło w ręce spółki lekarzy, co przyczyniło się
do rozwoju jego funkcji leczniczych. W 1795 roku zbudowano drewniany
budynek łazienkowy z dwudziestoma wannami ( rozebrany w 1907 roku ),
a obok niego budynek dla kuracjuszy( dzisiejszy „Zameczek” – Szpital
Uzdrowiskowy ). W okresie wojen napoleońskich, w czerwcu 1813 roku,
rezydował na plebani w Czemnej król pruski Wilhelm III, a królowa
wraz z córkami
w dzisiejszym „Zameczku”. Po klęsce Napoleona, gdy Kudowa przeszła w
ręce hrabiowskiego rodu Götzenów, nastąpiła dalsza rozbudowa
uzdrowiska.
W 1847 roku Kudowę
odwiedziło 300 kuracjuszy. W 1850 roku A. Duflos dokonał analizy
chemicznej wód mineralnych i stwierdził, że posiadają właściwości
lecznicze. Natomiast zasługą miejscowego lekarza J. Jacoba, jest
uznanie Kudowy w 1870 roku
za uzdrowisko leczące choroby serca, co miało znaczny wpływ na
zwiększenie się liczby kuracjuszy, która w 1900 roku wynosiła już
blisko 4150. Było to pierwsze w Niemczech uzdrowisko kardiologiczne.
W drugiej połowie XIX wieku często przebywał tutaj pruski
feldmarszałek, hrabia hr. Helmut von Moltke ( 1800 – 1891 ), oraz
jego rodzina. Dzięki nabyciu uzdrowiska w 1904 roku przez prężną
spółkę z Wrocławia oraz uzyskaniu w 1905 roku połączenia kolejowego
z Kłodzkiem i wybudowaniu własnej elektrowni, następuje szybki
rozwój uzdrowiska. Powstają liczne pensjonaty, a także domy
mieszkalne. W 1906 roku zbudowano dom Charlotty ( dzisiaj Zakład
Przyrodoleczniczy numer 3 ), wzniesiono hotel z teatrem tzw.
Książęcy Dwór ( obecnie „Polonia”, Szpital Uzdrowiskowy 2 ). W tym
czasie liczba kuracjuszy wzrosła do około 8000 tysięcy rocznie.
Wśród gości odwiedzających Kudowę był sam sir Winston Churchill. Po
zakończeniu II wojny światowej Kudowa, którą ominęły działania
wojenne, znalazła
się w granicach Polski i równocześnie w 1945 roku uzyskała prawa
miejskie. Rozwinęła się przestrzennie i gospodarczo, stając się
jednym z najpopularniejszych uzdrowisk i ośrodków wczasowych
w kraju |